Leasing operacyjny czy leasing finansowy?

To na jaki rodzaj leasingu zdecyduje się klient firmy leasingowej zależy od jego potrzeb. W Polsce popularniejszym rodzajem jest leasing operacyjny. Dlaczego? Zapraszamy do lektury.

Specyfiką leasingu, jako instrumentu finansowego jest to, że pojęcie to jest różnie definiowane w zależności od dziedzin prawa, w jakich występuje. Pojęcie leasingu możemy sformułować przede wszystkim na podstawie przepisów prawa cywilnego, podatkowego i ustawy o rachunkowości. W praktyce najczęściej jednak pojęcie leasingu definiowane jest w rozliczeniach podatkowych.

Pomimo, że w umowach leasingowych znajdziemy takie pojęcia jak umowa leasingu operacyjnego, czy umowa leasingu finansowego, to w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych oraz osób fizycznych nie znajdziemy takich określeń. W przepisach o podatkach dochodowych podstawowym kryterium podziału, na dwa rodzaje umów, jest to która ze stron umowy dokonywać będzie odpisów amortyzacyjnych. Jeżeli będzie to korzystający z przedmiotu leasingu (leasingobiorca), wówczas na umowie pojawi się określenie leasing finansowy, jeżeli uprawnionym będzie finansujący (leasingodawca), umowa zostanie nazwana leasingiem operacyjnym. W przypadku leasingu finansowego po zawarciu umowy leasingowej wartość leasingowanego przedmiotu jest zapisywana w rejestrze środków trwałych leasingobiorcy, w przypadku leasingu operacyjnego w rejestrze środków trwałych leasingodawcy. Decyzję o tym która ze stron uwidoczni wartość przedmiotu w swoim rejestrze i będzie dokonywała odpisów amortyzacyjnych podejmują zgodnie obie strony umowy, ale najczęściej propozycja w tym zakresie wychodzi od leasingobiorcy. W obu przypadkach właścicielem przedmiotu przez cały okres umowy jest leasingodawca. Niesie to za sobą wiele korzyści dla leasingobiorcy  takich jak niższe koszt transakcji, mniejsze oczekiwania co zabezpieczenia transakcji, mniej formalności i większa elastyczność przy ustalaniu warunków umowy.

To, jaką formę przybierze umowa leasingu zależne jest od potrzeb leasingobiorcy. Jeżeli jest on zdecydowany na zakup przedmiotu leasingu, wówczas może wybrać leasing finansowy. Jednak musi się wówczas liczyć z tym, że będzie zobowiązany do zapłaty podatku VAT, na początku umowy leasingu, od ceny zakupu przedmiotu leasingu określonej w umowie leasingu, powiększonej o część odsetkową. W takim przypadku kosztem podatkowym u korzystającego będzie ta część raty, która nie stanowi spłaty wartości początkowej przedmiotu leasingu, czyli ceny zakupu określonej w umowie leasingu oraz odpisy amortyzacyjne. Po zakończeniu umowy leasingu oraz spłacie całości zobowiązań wynikających z umowy leasingu następuje przeniesienie własności przedmiotu leasingu na leasingobiorcę.

W przypadku leasingu operacyjnego również jest możliwe nabycie przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy, ale w tym przypadku nie podejmuje się decyzji przy zwarciu umowy leasingu, tylko pod jej koniec, o ile podpisaniu umowy leasingu towarzyszy tzw. opcja nabycia w postaci zobowiązania finansującego do sprzedaży leasingobiorcy, po zakończeniu umowy leasingu, przedmiotu leasingu po z góry ustalonej wartości. Wartość ta powinna pomniejszać wartość początkową przedmiotu leasingu, czyli cenę zakupu określoną w umowie leasingu, którą spłaca korzystający w trakcie umowy leasingu. Minimalna wartość wynikająca z opcji nabycia jest uregulowana przepisami podatkowymi i jest zależna od długości umowy leasingu oraz wysokości podstawowej stawki amortyzacyjnej. W leasingu operacyjnym, w przeciwieństwie do leasingu finansowego podatek VAT nie jest płacony z góry przy podpisaniu umowy, tylko jest rozłożony w czasie i spłacany wraz ze spłatą wynagrodzenia z tytułu korzystania z przedmiotu leasingu i całość tego wynagrodzenia stanowi koszt podatkowy u korzystającego.

Podsumowując w leasingu finansowym, w przeciwieństwie do leasingu operacyjnego, podatek VAT jest płacony z góry. W leasingu finansowym są też najczęściej mniej korzystne niż w leasingu finansowym rozliczenia w zakresie podatku dochodowego. Tym samym przedsiębiorcy dużo chętniej korzystają z leasingu operacyjnego niż leasingu finansowego. Potwierdzają to także badania statystyczne Związku Polskiego Leasingu, z których wynika, że w 2023 roku leasing operacyjny firm uczestniczących w badaniu stanowił 84% wartości całego rynku leasingu.