Zakończenie działalności a leasing

Przedsiębiorca decyduje się zamknąć lub zawiesić działalność gospodarczą. Co wówczas zrobić z trwającą umową leasingu? - radzi Łukasz Janowski, kierownik Działu Podatkowego z EFL.

Przedsiębiorcy, którzy decydują się nabyć samochód osobowy, chętnie sięgają po leasing operacyjny. Niestety, życie potrafi surowo zweryfikować plany i w skrajnym przypadku przedsiębiorca może stanąć przed koniecznością zamknięcia działalności gospodarczej. W takiej sytuacji należy zastanowić się nad tym, co zrobić z trwającą umową leasingu. Najlepiej zająć się tą kwestią jak najwcześniej, aby nie zamknąć sobie drogi do skorzystania z wszystkich możliwych opcji, a jednocześnie nie złamać postanowień umownych zobowiązujących do zawiadomienia leasingodawcy o zakończeniu działalności gospodarczej. Jakie są więc te dostępne możliwości i jak wpływają na rozliczenia podatkowe przedsiębiorcy?

Zamknięcie czy zawieszenie działalności?

W pierwszej kolejności, jako alternatywę do zamknięcia, warto rozważyć opcję czasowego zawieszenia działalności gospodarczej. W takiej sytuacji przedsiębiorca nie jest zobowiązany do skorygowania wcześniej rozpoznanych kosztów podatkowych czy też wycofania się z odliczenia VAT naliczonego. Jeżeli zawieszenie ma charakter czasowy, a przedsiębiorca docelowo planuje wznowić działalność gospodarczą, to z tytułu opłat ponoszonych w okresie zawieszenia działalności możliwe będzie odzyskanie zarówno VAT naliczonego, jak również rozpoznanie kosztów podatkowych.

Jeżeli jednak zawieszenie działalności nie jest możliwe i konieczne staje się zamknięcie działalności gospodarczej, wówczas najlepiej zawczasu skontaktować się z leasingodawcą i przeanalizować dostępne opcje.

Cesja umowy leasingowej

Popularnym rozwiązaniem jest cesja trwającej umowy. W przypadku wyrażenia przez leasingodawcę zgody na takie przejęcie, dotychczasowy leasingobiorca nie ponosi w związku z tym negatywnych konsekwencji podatkowych. Wszystkie dotychczas rozpoznane koszty oraz odliczony VAT naliczony nie muszą być przez niego korygowane. Jednocześnie, jeżeli dotychczasowy leasingobiorca spłacił wartość początkową przedmiotu leasingu w większej części niż nastąpiła utrata jego wartości, może chcieć rozliczyć się z podmiotem przejmującym umowę, odzyskując od niego część spłaconej wartości początkowej. W takiej sytuacji, ewentualne tzw. „odstępne” pobierane przez dotychczasowego leasingobiorcę od nowego leasingobiorcy będzie odpowiednio przychodem podatkowym dla pierwszego, a kosztem podatkowym dla drugiego. Z kolei VAT naliczony wynikający z faktury za „odstępne” powinien podlegać odliczeniu przez nowego leasingobiorcę na takich samych zasadach jak VAT z faktur leasingowych.

Zakończenie umowy leasingowej wykupem

Inną dostępną opcją jest zakończenie trwającej umowy leasingowej wykupem samochodu do majątku prywatnego. Opcja ta jest szczególnie atrakcyjna, jeżeli przedsiębiorca zamierza nadal korzystać z samochodu osobowego dla celów prywatnych, a od początku trwania umowy minęły co najmniej dwa lata. Wówczas ewentualne rozliczenie takiego wykupu z leasingodawcą nie musi spełniać wymogu sprzedaży co najmniej po aktualnej wartości rynkowej. Jednocześnie przedsiębiorca nie musi korygować wcześniej odliczonego VAT naliczonego ani rozpoznanych kosztów podatkowych. Z kolei faktura dokumentująca wykup do majątku prywatnego nie będzie co do zasady podstawą do rozpoznania kosztów podatkowych czy odliczenia VAT naliczonego.

W tej opcji, w przypadku braku bieżących środków na sfinansowanie wykupu prywatnego, można rozważyć jego sfinansowanie innymi formami finansowania dostępnymi dla konsumentów – np. kredytem samochodowym lub pożyczką.

Zakończenie umowy i zwrot przedmiotu leasingu

Jeżeli żadna z powyższych opcji nie wchodzi w grę, konieczne może okazać się wcześniejsze zakończenie umowy leasingu i zwrot pojazdu. W takiej sytuacji dotychczas rozpoznane koszty oraz odliczony VAT naliczony nie wymagają korekty. Opłaty naliczane przez leasingodawcę, które mogą pojawić się przy takiej formie zakończenia umowy mogą mieć różny charakter i wymagają indywidualnej analizy pod kątem możliwości ujęcia ich w kosztach podatkowych czy odliczenia VAT naliczonego.