Cesja praw i obowiązków z umowy leasingu

Jak powszechnie wiadomo, umowa leasingu jest umową dwustronną. Może się zdarzyć, że w okresie, na który ją zawarto, dojdzie do zmiany podmiotów, które tę umowę zawierały. Zmiana ta może dotyczyć tak leasingobiorcy, jak i leasingodawcy. Radzi Katarzyna Baryś, starszy radca prawny w EFL.

W praktyce najczęściej mamy do czynienia ze zmianą podmiotową po stronie leasingobiorcy. Często bowiem umowa leasingu zawierana jest na trzy do pięciu lat i może się okazać w tym czasie, że używanie danego pojazdu czy maszyny, straci biznesowy lub ekonomiczny sens dla korzystającego. Może także dojść do zmiany profilu działalności przedsiębiorcy albo sytuacja rynkowa spowoduje, że przebranżowienie stanie się koniecznością. Nierzadko także przyczyną jest po prostu trudniejsza sytuacja finansowa leasingobiorcy. W takich przypadkach warto rozważyć scedowanie praw i obowiązków leasingobiorcy na inny podmiot.

W pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy zapisy umowy leasingu nie wymagają uzyskania dla takiej czynności zgody leasingodawcy, co zazwyczaj ma miejsce. Finansujący zapewnia sobie w ten sposób kontrolę nad osobą korzystającego, co przede wszystkim ma go chronić przed nadmierną ekspozycją na ryzyko finansowe, gdyby nowy leasingobiorca okazał się mniej wypłacalny. Taka postawa leasingodawcy wpływa na bezpieczeństwo całej branży leasingowej. Znalezienie przedsiębiorcy, który byłby zainteresowany wstąpieniem do umowy leasingu w miejsce korzystającego, ułatwia wiele portali internetowych, gdzie można znaleźć bardzo zróżnicowane ogłoszenia o chęci scedowania lub wstąpienia do umowy leasingu.

Procedurę zmiany podmiotu po stronie leasingobiorcy inicjuje dotychczasowy leasingobiorca, który powinien złożyć stosowny wniosek do finansującego. Często za rozpatrzenie takiego wniosku pobierana jest dodatkowa opłata, zgodna z obowiązującą u danego leasingodawcy tabelą opłat i prowizji. Dokonanie samej cesji możliwe jest po udzieleniu na to zgody przez finansującego, który wcześniej sprawdza rzetelność i kondycję finansową nowego podmiotu. Finalnie wszystkie trzy podmioty podpisują dokument cesji, w którym nowy leasingobiorca wstępuje w prawa i obowiązki dotychczasowego korzystającego. Może się to odbyć korespondencyjnie. Przekazanie przedmiotu leasingu odbywa się w takich przypadkach bezpośrednio między nowym a dotychczasowym leasingobiorcą, stąd też nowy podmiot powinien przed zawarciem cesji samodzielnie zweryfikować, czy przedmiot leasingu odpowiada jego potrzebom, jest w ustalonym stanie fizycznym i czy znajduje się w miejscu umożliwiającym jego swobodne wydanie nowemu korzystającemu. W takich przypadkach leasingodawca nie ponosi odpowiedzialności za to, czy pojazd lub urządzenie faktycznie spełniają oczekiwania nowego przedsiębiorcy, ani też czy zostaną mu terminowo przekazane przez dotychczasowego ich posiadacza. W praktyce zdarza się także, że dotychczasowy i nowy leasingobiorca uzgadniają między sobą zapłatę stosownego odstępnego, ale ta kwestia jest także całkowicie poza leasingodawcą.

Zdarza się, choć rzadziej, że zmienia się także podmiot leasingodawcy. Zmiana taka może być wynikiem cesji praw i obowiązków leasingodawcy. Jeśli nic innego nie zastrzeżono w treści samej umowy, to cesja taka może być swobodnie dokonana. Nowy podmiot wstępuje w prawa i obowiązki leasingodawcy i wiąże go dotychczasowa treść kontraktu. Prawo przewiduje także sytuację, w której do zmiany po stronie leasingodawcy dojdzie wskutek sprzedaży przedmiotu leasingu. W takim przypadku ipso iure w prawa i obowiązki leasingodawcy wstępuje nabywca przedmiotu leasingu. Jego także wiąże treść kontraktu, jaka łączyła strony przed tą zmianą.