EBA publikuje wytyczne dotyczące analizy scenariuszy środowiskowych
Europejski Urząd Nadzoru Bankowego przyjął finalne Wytyczne dotyczące analizy scenariuszy środowiskowych, które od 1 stycznia 2027 r. staną się nowym standardem oceny ryzyk klimatycznych i środowiskowych w instytucjach finansowych. Dokument określa obowiązki także dla firm leasingowych – od stopniowej integracji ryzyk środowiskowych z procesem oceny ryzyka po dostosowanie modeli biznesowych do długoterminowych zmian klimatycznych.
Dla branży leasingowej wytyczne EBA oznaczają konieczność systematycznego włączania ryzyk środowiskowych do zarządzania portfelem, strategii produktowej i oceny klientów. Instytucje finansujące aktywa będą musiały analizować, jak zmiany regulacyjne, technologiczne i fizyczne ryzyka klimatyczne wpływają na wartość aktywów, modele użytkowania i odporność klientów – zwłaszcza w sektorach najbardziej wrażliwych na transformację energetyczną. Jednocześnie EBA podkreśla silną zasadę proporcjonalności, dzięki czemu mniejsze firmy mogą stosować uproszczone, jakościowe podejścia.
Wytyczne uzupełniają opublikowane na początku 2025 r. regulacje dotyczące zarządzania ryzykami ESG. Ich celem jest wzmocnienie podejścia instytucji finansowych do oceny zagrożeń wynikających z klimatu i innych czynników środowiskowych oraz włączenie ich do procesów zarządzania ryzykiem i planowania strategicznego. Branżowy głos w konsultacjach reprezentowało Leaseurope, którego część uwag znalazła odzwierciedlenie w finalnym dokumencie.
Nowe wytyczne opierają się na dwóch kluczowych narzędziach analitycznych:
- Stress testy środowiskowe – oceniające krótkoterminowy wpływ ryzyk klimatycznych na kapitał, płynność i wskaźniki ryzyka.
- Analiza odporności biznesowej (resilience analysis) – badająca, czy modele biznesowe instytucji pozostaną stabilne w warunkach długofalowych zmian środowiskowych, w horyzoncie co najmniej 10 lat.
Scenariusze muszą być oparte na danych naukowych i uznanych źródłach, takich jak NGFS, IPCC, IEA czy JRC, a jednocześnie dostosowane do profilu działalności instytucji – co jest kluczowe dla branży leasingowej, różniącej się od banków strukturą ryzyka oraz charakterem zabezpieczeń.
Wytyczne podkreślają zasadę proporcjonalności, co pozwala mniejszym firmom leasingowym stosować podejścia jakościowe lub uproszczone analizy wrażliwości, szczególnie tam, gdzie dostęp do danych ESG klientów – zwłaszcza MŚP – jest ograniczony. Leaseurope w konsultacjach zwracało uwagę na konieczność realistycznego harmonogramu wdrożenia, ograniczenia wymogów związanych z analizą całych łańcuchów dostaw oraz ryzyko nadmiernej szczegółowości. Część uwag została uwzględniona w finalnej wersji dokumentu.
W trakcie konsultacji Leaseurope wskazywało na konieczność realizmu w harmonogramie wdrożenia, adekwatnego podejścia do zakresu wymaganych danych oraz unikania nadmiernej szczegółowości – zwłaszcza w obszarze analiz łańcuchów dostaw. Część tych postulatów została uwzględniona, a EBA zaznaczyła, że instytucje mogą wdrażać podejścia bardziej zaawansowane stopniowo.
Dla sektora leasingowego oznacza to stopniowe, ale konsekwentne dostosowanie procesów oceny ryzyka, monitorowania portfela, strategii produktowej oraz planowania kapitałowego. Leasing – jako kluczowy instrument finansowania zielonej transformacji przedsiębiorstw – będzie odgrywać coraz większą rolę w realnej ocenie i wspieraniu inwestycji, które zwiększają odporność biznesu na ryzyka klimatyczne. ZPL będzie monitorował dalsze etapy wdrażania wytycznych oraz reprezentował interesy polskich firm leasingowych w pracach europejskich.
Monika Constantprezeska ZPL