STANOWISKO ZPL WOBEC PROJEKTU USTAWY O PODATKU

Związek Przedsiębiorstw Leasingowych (ZPL), jako przedstawiciel branży leasingowej wyraża głęboki niepokój treścią przyjętych regulacji i zwraca się do Państwa o wsparcie dla działań zmierzających do wypracowania takiego rozwiązania, które będzie stanowiło korzystny kompromis uwzględniający zarówno potrzeby budżetu państwa, jak i oczekiwania przedsiębiorców, zwłaszcza z sektora małych i średnich firm, a także branży leasingowej.

Rozwiązania, przyjęte w projekcie ustawy, ZPL ocenia jako bardzo niekorzystne z punktu widzenia możliwości rozwoju leasingu w Polsce. W wielu krajach Unii oraz w krajach kandydujących leasing stanowi koło napędowe gospodarki, tymczasem w naszym kraju wskaźnik inwestycji finansowanych leasingiem stanowi niewiele ponad połowę średniej unijnej. Nowe zasady opodatkowania leasingu spowodują, iż wzrost tych wskaźników zostanie z zahamowany, a sytuacja finansowa firm leasingowych znacznie się pogorszy. To z kolei uderzy przede wszystkim w małych przedsiębiorców, dla których leasing jest podstawową, jeśli nie jedyną formą finansowania inwestycji (ze względu na ryzyko kredytowe, banki bardzo niechętnie udzielają kredytów dla MŚP - co najdotkliwiej odczują nowe firmy, które nie mając historii kredytowej pozostaną bez środków na finansowanie działalności).

Projekt nowej ustawy o VAT zawiera przepisy, które z jednej strony nakazują płacić podatek z góry, a nie tak jak dotychczas w ratach leasingowych, a z drugiej strony w znaczący sposób ograniczają prawo do odliczenia podatku VAT tym leasingobiorcom, którzy wykorzystują w swojej działalności gospodarczej samochody ciężarowe. Te zmiany spowodują rewolucję dla całej branży leasingowej i to już za 100 dni! Wyobraźmy sobie jak zareagowałyby banki gdyby w takim terminie nakazano im zacząć wystawiać faktury VAT za świadczone usługi, a przecież zmiany zaproponowane w zakresie opodatkowania leasingu mają dla całej branży porównywalne z powyższym znaczenie.

Należy podkreślić, iż propozycje zapisów ustawowych stoją w sprzeczności zarówno z konstytucyjną zasadą niedziałania prawa wstecz, jak i z treścią VI Dyrektywy Rady Unii Europejskiej z dnia 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej (77/388/EEC).

Mając na względzie troskę o zapewnienie równowagi pomiędzy interesami budżetu państwa, przedsiębiorców i branży leasingowej ZPL apeluje o udzielenie przez Państwa poparcia dla poprawek zgłoszonych do projektu ustawy w trakcie jego II czytania. Załączone poniżej szczegółowe propozycje zapisów wraz z uzasadnieniem prawnym i ekonomicznym przedstawiają rozsądny kompromis pomiędzy oczekiwaniami wszystkich zainteresowanych stron, a jednocześnie pozwolą uniknąć sprzeczności zapisów z prawem europejskim i zapewnią jednolitość regulacji w ramach polskiego prawa podatkowego (ustaw o podatku dochodowym i ustawy o podatku VAT).

Poprawka do art. 87, 161 i 162 oraz art. 7 projektu ustawy o podatku od towarów i usług

I. W art. 87: 1) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

W przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych samochodów o dopuszczalnej ładowności do 500 kg - z wyjątkiem przypadków, gdy odprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie na podstawie umowy leasingu tych samochodów stanowi przedmiot działalności podatnika - kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia - nie więcej jednak niż równowartość kwoty 2.200 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

2) skreśla się ust. 3a i 3b.

3) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do importu samochodów, o których mowa w ust. 3, z tym że kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty wynikającej z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji, o których mowa w art. 32 ust. 2 i 3 oraz art. 33 - nie więcej jednak niż równowartość kwoty 2.200 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

4) ust. 5 otrzymuje brzmienie:

W przypadku usługobiorców użytkujących samochody, o których mowa w ust. 3 a podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotycząca jednego samochodu nie może być większa niż równowartość kwoty 2.200 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy.

5) ust. 6 otrzymuje brzmienie:

Przepis ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do nabytych lub importowanych części składowych zużytych do wytworzenia przez podatnika samochodów, o których mowa w ust. 3 jeżeli te samochody zostały zaliczone przez tego podatnika do środków trwałych.

II. Art. 161 otrzymuje brzmienie:

Postanowienia art. 87 ust. 5 stosuje się do umów zawartych po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.

III. Dotychczasowe art. 161 i 162 otrzymują oznaczenie odpowiednio - 162 i 163.

IV. W art. 7 ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

Wydanie towarów na podstawie umowy leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje przeniesienie własności najpóźniej z chwilą zapłaty ostatniej raty płatności.

Uzasadnienie

Prawo do odliczenia podatku VAT Powyższa propozycja ma na celu przyjęcie rozwiązań obowiązujących w wielu krajach Europy (np. w Belgii, Szwecji, Wielkiej Brytanii), a które stanowią rozsądny kompromis pomiędzy prawem pełnego odliczenia podatku VAT, jakie przysługuje podatnikom m.in. w Niemczech, Holandii czy Hiszpanii, a zakazem takiego odliczenia obowiązującym z kolei we Francji, Danii czy Finlandii. Odpowiada ona jednocześnie projektowi zmian w VI Dyrektywie jaki został przygotowany przez Komisję Europejską i przedłożony Radzie w dniu 17.06.1998 r. (podkreślić przy tym należy, że ograniczenie do 50% prawa do odliczenia podatku VAT dotyczy wyłącznie tych podatników, którzy samochód osobowy wykorzystują nie tylko w działalności gospodarczej). Zwiększenie kwoty ograniczającej prawo do odliczenia w stosunku do propozycji rządowych pozwala jednocześnie zapewnić prawo do odliczenia pełnych 50% podatku, przez użytkowników najbardziej popularnych samochodów klasy niższej i średniej, a ogranicza to prawo osobom nabywającym lub użytkującym pojazdy luksusowe. Przyjęty przez rząd na poziomie 3.000 zł próg ograniczenia prawa do odliczenia podatku VAT powodował, iż prawo to byłoby ograniczone w stopniu daleko większym niż 50%, ponieważ kwota 3.000 zł pozwalałaby na odliczenie pełnej kwoty 50% podatku naliczonego wyłącznie w przypadku samochodów o wartości nie większej niż 27.000 złotych, a takich na polskim rynku jest ledwie kilka modeli. Zaproponowana wartość 2.200 euro odpowiada 50% podatku naliczonego od pojazdu o wartości 20.000 euro, o którym mowa w ustawach o podatku dochodowym, co zapewnia ujednolicenie zasad opodatkowania nabywców i użytkowników samochodów osobowych (wprowadza się ten sam próg prawa do odliczenia podatku VAT oraz zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów). Propozycja ta zapobiega także przyjęciu jedynych w UE rozwiązań ograniczających prawo do odliczenia podatku VAT przez nabywców i użytkowników samochodów ciężarowych, w sytuacji gdy polskie przepisy o homologacji pojazdów już zostały dostosowane do norm unijnych (stosowne rozporządzenie weszło w życie 15 stycznia br.) oraz zapewnia jednolitość definicji samochodu osobowego i ciężarowego na płaszczyźnie prawa podatkowego (w przepisach o podatku dochodowym oraz o podatku VAT).

Moment powstania obowiązku podatkowego Zmiana zaproponowana w art. 7 ust. 1 pkt 2 stanowi dostosowanie polskiej ustawy do brzmienia VI Dyrektywy i zapobiega uznania, iż wszystkie umowy leasingu oraz umowy o podobnym charakterze byłyby traktowane nie tak jak dotychczas jako usługa finansowa, ale jako zwykła sprzedaż, co kłóciłoby się nie tylko z sensem ekonomicznym tych umów, ale także z dotychczasowa praktyką ustawodawczą. Zmiana polega na wykreśleniu z definicji dostawy słów „w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych ta umową", które ze względu na swoją ogólność i nieprecyzyjność dodatkowo powodowałyby znaczące trudności interpretacyjne.

W związku ze zmianą przepisów o VAT przewiduje się spadek sprzedaży pojazdów na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej. W poniższych wyliczeniach oszacowano, że przedsiębiorcy, w miejsce dawnych pojazdów z „kratką", będą decydować się na zakup samochodów osobowych. Ilość zakupionych pojazdów osobowych będzie zależeć od przyjętego wariantu rozwiązania